Wokół Tradycji: warsztaty lirnicze

Wokół Tradycji: warsztaty lirnicze

"Wydaje się dziwne, pomimo że istniały na naszym terenie pieśni nowiniarskie w tym liczne o zbrodniach i strasznych wypadkach – nie udało się dotychczas odszukać  ani druków o podwójnym opisie wypadków – prozaicznym i wierszowanym, ani praktyki sprzedaży pieśni reklamowanych planszą z zestawem obrazów."

Janusz Dunin


W ramach cyklu "Wokół Tradycji 2017" Teatr KANA organizuje już po raz piąty  w Ośrodku Poszukiwań Twórczych w Strzelewie k. Nowogardu kilkudniowe stacjonarne warsztaty gry na lirze korbowej oraz pieśni  wędrownych śpiewaków. W tym roku źródłem inspiracji będzie dla nas niezwykle intrygująca tradycja Bankelsang.


"Bänkelsang był nie tyle gatunkiem literatury jarmarcznej czy typem ulotnych druczków, co raczej swego rodzaju zjawi-skiem – jak byśmy to dziś powiedzieli – multimedialnym, pewną swoistą odmianą sztuki jarmarcznej, funkcjonującą obok akrobacji na linie, pokazów siły, oprowadzania dzikich zwierząt itp., Na fenomen Bänkelsang, prócz charakterystycznych pod względem literacko-edytorskim wydawnictw, składało się bowiem kilka elementów: podwyższenie, najczęściej ława (niem. Bank, stąd Bänkelsang), na którą wchodził śpiewak, aby być lepiej widzianym i słyszanym wśród jar-marcznego tłumu; sporych rozmiarów płócienna tablica, na której wymalowanych było kilka obrazów, w sposób nader realistyczny ilustrujących poszczególne epizody relacjonowanej historii; kij, którym śpiewak w trakcie wyko-nywania pieśni wskazywał odpowiednie ilustracje."

Piotr Grochowski


Formuła projektu stanowiącego nieformalną szkołę tradycji, zakłada zarówno naukę techniki gry na lirze korbowej, śpiewu  określonego repertuaru  jak i zwyczajów, funkcji i roli jakie pełniła grupa wędrownych śpiewaków w środowisku wiejskim. W tym roku zgodnie z ideą Bankelsang będziemy chcieli  dodatkowo wzbogacić  działania o elementy wizualne i performatywne. Warsztaty poprowadzą doświadczeni muzycy, wirtuozi  i ... improwizatorzy poruszający się swobodnie między różnymi sty-lami muzycznymi (od muzyki tradycyjnej do jazzu): Jacek Hałas oraz Thomas Strauch. Polsko-niemiecki charakter  kolekty-wu prowadzacego warsztaty pomoże nam w pełniejszym zrozumieniu zjawiska Bänkelsang i być może umożliwi  równole-głe, dwujęzyczne poprowadzenie historii. W całości pomagać nam będzie Piotr Grochowski – badacz, folklorysta i kulturo-znawca, autor książki "Dziady. Rzecz o wędrownych śpiewakach i ich pieśniach" oraz m.in. artykułu "Polskie druki Bänkel-sang".  Ważnym aspektem warsztatów będą również spotkania z lokalną społecznością (m. in. śpiewaczką ludową  p. Janiną Mazurek, od której  będziemy się starali pozyskać część repertuaru wywodzącego się z tradycji  dziadowskiej), które pozwolą nadać działaniom właściwy kontekst.. Będzie to kontynuacja działań z lat poprzednich. Całość zaś zwieńczy  koncert - pokaz powarsztatowy  w kościele w jednej z okolicznych wsi.


Prowadzących warsztaty:

Jacek Hałas  - od lat poszukuje śladów pieśni dziadowskiej w żywej tradycji, ,zapisach etnografów i domowych archiwach. Muzykant, śpiewak, tancerz. Współtwórca interesujących formacji muzycznych  (Reportaż, Bractwo Ubogich, Muzykanci, Ket Jo Barat, Lautari, Kwartet Wiejski, Kapela Hałasów czy Lautari). Zajmuje się tańcem korowodowym, wirowym, tradycjami wędrownych śpiewaków, działalnością warsztatową i edukacyjną. Razem z żoną Alicją (ludowe instrumenty perkusyjne) jako "Nomadzi Kultury" od 2005 podróżują po Europie z tradycyjną Jurtą, gdzie prezentują efekty swych wieloletnich poszukiwań oraz przedsięwzięcia realizowane wspólnie z artystami z całego świata.

Thomas Strauch –  urodzony w 1977 r jest tradycyjnym i jazzowym muzykiem z Frankfurtu nad Odrą. Jego głównym instrumentem jest kontrabas oraz irlandzki bęben - "Bodhrán". Jako basista, perkusjonista i śpiewak obecnie gra w pięciu zespołach i jest odpowiedzialny za liczne i różnorodne przedsięwzięcia muzyczne takie  jak festiwal "Folk im Fluss" festiwal muzyki world "transVOCALE" a także tworzenie  muzyki teatralnej i filmowej.

Piotr Grochowski - folklorysta i kulturoznawca, adiunkt w Zakładzie Antropologii Kultury w Katedrze Kulturoznawstwa UMK w Toruniu. Zajmuje się głównie badaniem różnych form tradycyjnego folkloru słownego oraz XIX-wiecznej literatury popularnej i religijnej (pieśni nowiniarskie i dziadowskie, legendy, przepowiednie, poradniki, druki jarmarczno-odpustowe). Autor książek i artykułów na temat różnych form tradycyjnego folkloru słownego oraz literatury jarmarczno-odpustowej publikowanych m.in. w "Literaturze Ludowej", "Pamiętniku Literackim", "Napisie" i "Czasie Kultury".  Chętnie podejmuje jednak także tematy związane z kulturą współczesną, analizując różne przypadki zderzeń "starego" z "nowym", a także wszelkie przejawy folkloru współczesnego i zjawisk "folkloropodobnych" (kawały, plotki, pogłoski i teorie spiskowe, folklor internetowy). Ma czwórkę dzieci i jest nałogowym czytelnikiem różnych form piśmiennictwa


SERDECZNIE ZAPRASZAMY!!!


W programie:
- warsztaty gry na lirze korbowej
- warsztaty pieśni dziadowskich 
- wspólna praca nad pieśniami z tradycji Bankelsang
- pokaz powarsztatowy  prowadzony przez Jacka Hałasa i Thomasa Straucha w wiejskim kościele 
- spotkania z lokalną społecznością (w szczególności ze śpiewaczkami ludowymi)
- wspólna praca nad ilustracjami

 

Uczestnicy warsztatów pokrywają jedynie część kosztów zakwaterowania i wyżywienia w wysokości 170 zł. Ilość miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń (zapisy na paula@kana.art.pl lub pod nr tel. 914330388, 914341561).


Uwaga: mile widziana własna lira korbowa.


Projekt „Wokół Tradycji 2017” dofinansowano z programu MKiDN pn. „ Dziedzictwo kulturowe”.